مقدمه:

بشر از همان ابتدا برای مصون ماندن ازبرف، باران، سرما، گرما، حملۀ حیوانات و همچنین حملۀ سایراقوام به غارها پناه میبرده، بنابراین غارها را میتوان اولین محل سکونت برای بشر دانست و از آن زمان تاکنون انسان ها همیشه بفکر آن بوده ­اند که مسکنی راحت­ تر و بهتر برای خود تهیه نمایند. درقرون اخیر که رشد جمعیت دردنیا بطور چشم گیری افزایش یافت، درساختن مسکن نیز مانند سایر امور تحولات عمده ­ای بوجود آمد و دیگر ساختن خانه­ های تک واحدی جوابگوی احتیاجات جوامع بشری نبود. بهمین علت سیستم خانه­ سازی بکلی دگرگون شد و استفاده از مصالح مقاوم مانند فولاد و سیمان درساختمان سازی رایج گردید و گسترش شهرها از افقی به عمودی تبدیل شد و امر آپارتمان سازی و ساختمان های چندین طبقه متداول گردید.

ساخت و ساز ساختمان:

مرحله اجرائی یک سازه را میتوان یکی از اساسی­ ترین بخش­ های ایجاد آن دانست.

درابتدا باید زمینی که میخواهید درآن ساختمان سازی کنید را مشخص کنید و ویژگی های آن را بررسی کنید و نقشه اولیه آن را پیاده سازی کنید. بعداز تعیین و تصمیم گیری برای اجرای سازه طراحی شده باید مجوزهای لازم مانند پروانه ساخت گرفته شود که لازمه آن داشتن مدارک مالکیت، سند زمین، مشخصات هویتی و همچنین تعیین مهندس ناظر میباشد. و پس از کسب مجوز شروع به ساخت وساز ساختمان کنید.

 1) گودبرداری برای ساختمان سازی :

گودبرداری اولین مرحله درساختمان سازی است که توسط مهندس سازه، نقشه کشی شده و تعداد طبقات، طول وعرض فوندانسیون درآن مشخص شده است.

پیش از شروع پروژه ساختمان سازی لازم است مکان اجرای پروژه ازنظر جغرافیایی مهندسی شود و تست خاک، جهت بررسی میزان سستی خاک محل ساخت و ساز ساختمان، توسط مهندس ناظر انجام گیرد و بعدازآن خاکبرداری انجام شود.

بعداز خاکبرداری و مناسب شدن بسترخاک، نوبت به گودبرداری میرسد.گودبرداری شامل حفرزمین باعمقی بیش از ۲متر است که اغلب بوسیله لودر ویا بیل مکانیکی و وسایلی دیگر انجام میشود. اصولا مراحل گودبرداری و پی کنی را تا رسیدن به بسترمناسب انجام میدهند. درصورتیکه بخشی اززمین محل پروژه سنگی یاخاکی باشد لازم است برای ایجاد بستری مناسب زمین را یکدست کنند.

جنس خاک، عمق گودبرداری، وجود یا عدم وجود آب های زیرزمینی ازعواملی است که باید به آنها توجه داشت.

عملیات بتن ریزی مگر    

برای بدست ­آوردن سطح صاف و محکمی روی بلوکاژ در حدود 10 سانتی­متر بتن مگر میریزند. چنانچه کفسازی جهت کارگاه و یا انبار انجام میشود میتوان بجای بتن مگر از بتن مسلح استفاده نموده و عمل کفسازی را به همین جا خاتمه داد.

2) آرماتور بندی فونداسیون:

بعد از اجرای بتن مگر، محل برای اجرای آرماتوربندی فونداسیون طبق نقشه و مشخصات آماده میباشد، با آرماتوربندی و صفحه گذاری (بیس پلیت) که زیرنظر مهندس ناظرمقیم انجام میگیرد.

آرماتوربندی در فونداسیون و اسکلت بتنی:

در ساختمان سازی اجرای میلگرد درقسمت های مختلف ساختمان استاندارد خاص خود را دارد. این اصول در نوع سازه نیز متفاوت است. برای آرماتوربندی فونداسیون و اسکلت بتنی، آرماتورها را درون قالب های فلزی قرارداده سپس عملیات بتن ریزی اجرا میشود. شیوه قرارگیری آرماتورها متفاوت است:

· میلگرد راستا(آرماتورهای طولی و عرضی)؛ جهت افزایش مقاومت کششی بتن، کارمیشود.

· میلگرد اُدکا؛ برای تحمل نیروی برشی و همچنین تحمل لنگرهای مثبت و منفی دو تکیه گاه تیر بکارمیروند.

· خاموت؛ جهت تحمل نیروهای برشی و گسترش ترک در بتن وهمچنین مانع شدن از بیرون زدن میلگردهای طولی در اثر کمان کردن میلگردها بکارمیرود.

· رکابی؛ دردیوارهای بتنی، برای نگهداری مقاطع طولی وعمودی در بتن ریزی دیوارهای بتنی برای اتصال کامل بین مقاطع فولادی طولی و خاموت و برای افزایش مقاومت برشی خاموت مورد استفاده هستند.

· خرک؛ بعنوان نگهدارنده و حفظ فاصله میان دو شبکه میلگرد در بتن ریزی کف ساختمان بکارمیرود.

 4 مدل وصله آرماتوربندی وجوددارد:

1) وصله جوشی

2) وصله اتکائی

3) وصله مکانیکی

4) وصله پوششی

 3) قالب بندی:

بعد از آرماتوربندی فونداسیون قالب بندی اجرا میشود. قالب‌بندی هم مانند آرماتوربندی یکی از فعالیت‌های مقاوم‌‌سازی درساختمان سازی محسوب میشود. درایران معمولا برای قالب‌بندی از قالب‌های چوبی استفاده میشود، البته انواع قالب‌های فلزی وپلاستیکی هم استفاده میشوند. پیش از قالب بندی، قالب‌ها را چرب میکنند تاهنگام جداسازی قالب‌ها به بتن نچسبند. میزان وچگونگی چرب کردن قالب‌ها بسیارمهم است و اینکار باید به روش اصولی و صحیح انجام شود تا نتیجه مطلوب بدست بیاید. باید توجه داشت که تمام کاورها و کد روی فونداسیون باید با نظارت مهندس ناظر رعایت شود تا قالب­ بندی بصورت صحیح اجراشود.

4) بتن ریزی:

پس از قالب‌بندی، نوبت به بتن‌ریزی میرسد. دربتن‌ریزی دقت کافی را باید داشته باشید تا اینکار بصورت دقیق انجام شود. پس از بتن‌ریزی وقتی بتن‌ها شکل گرفتند قالب‌ها جدا میشوند و برای اجرای اسکلت آماده میشوند.

** عیار بتن ریزی در مگر 150_ در فونداسیون 350 _ در ستون 400 و سقف 350 کیلوگرم بر متر مکعب، و اسلامپ بتن ( تست بتن توسط مهندس ژئوفیزیک)  نیز 8 الی 12 سانتی­متر است.

 5) اسکلت بندی:

برای ساخت اسکلت معمولا از انواع اسکلت فلزی یا بتنی استفاده میشود، که هردو روش قابل اطمینان هستند، ولی چون اسکلت فلزی کمی هزینه بیشتری دارد بنابراین کارفرمایان به اجرای اسکلت بتنی بیشتر تمایل دارند. در هردونوع اسکلت، میلگردها و تیرآهن‌ها به پایه‌های فلزی که براساس نقشه ها روی فونداسیون تعبیه شده اند قرارمیگیرند. دراجرای اسکلت ابتدا ستون‌ها ساخته میشوند و الویت باساخت ستون‌هایی است که بیشترین بار را تحمل میکنند، یعنی ستون‌های وسط و بصورت مربع، سپس ستون‌های کناری و بعدازآن به ساخت ستون‌های گوشه میرسیم. پس ازساخت ستون‌ها، راه‌پله ها ساخته میشوند و بعدازآن طبقات ساختمان ساخته میشوند.

اجرای اسکلت :

الف) اجرای اسکلت فلزی: بعد ازاینکه فونداسیون مقاومت خود را بدست آورد مرحله برپایی و نصب اسکلت فلزی شروع میشود. جرثقیل درمحل مستقرشده و بابرپایی ستون ها، پل ها و تیرها نسبت جوشکاری آن اقدام میشود. بعدازبرپایی اسکلت فلزی، جوشکاری تمام اتصالات و اجرای بادبندها و سایرجزئیات با تاییدناظر ومطابق با محاسبات و نقشه های مربوطه تکمیل خواهدشد.

ب) اجرای اسکلت بتنی: درصورتیکه ساختمان موردنظر اسکلت بتنی باشد باید همزمان با آرماتوربندی فونداسیون، میلگردهای انتظارستون ها درفونداسیون پیش­ بینی گردد بعد ازاجرای فونداسیون با آرماتوربندی و قالب بندی ستون ها مرحله بتن ریزی ستون شروع خواهدشد که بعداز چندروز که ستون ها مقاومت خودرا بدست آوردند اقدام به آرماتوربندی پوترها و تیرها خواهدشد. قبلاً باید تیرچه آماده باشد و همزمان نسبت به تیرچه ریزی سقف اقدام نمایند درنهایت بتن ریزی سقف میباشد.

البته تمام این مراحل باتأیید مهندس ناظر و نظارت مستقیم او انجام میگیرد.

 6) ساخت سقف:

پس از اتمام ساخت اسکلت به ساخت سقف یا اصطلاحا طاق زنی میرسیم. در هرطبقه سقف یا طاق به چند مربع یا مستطیل تقسیم میشود و بااستفاده از تیرچه‌ها مربع‌ها را به قطعات کوچکتر تقسیم میکنند، و درنهایت این قطعات کوچک را بوسیله بلوک پُرمیکنند. امروزه از مصالح دیگری نیز استفاده میشود که بسیار سبک‌تر هستند و قابلیت عایق صدا و حرارت را نیز دارند.

 7) دیوارچینی:

پس از تکمیل سقف، نوبت به دیوارچینی میرسد. معمولا دیوارچینی درایران با آجر‌ها انجام میشود. ولی دیوارچینی‌های مختلفی وجود دارد که یکی ازآنها دیوارهای پیش ساخته عایقکاری شده است. درپایان اجرای سقف و دیوارچینی، بتن پاشی سقف و درصورت لزوم دیوارها صورت میگیرد.

 8) اجرای تاسیسات ساختمان:

پس از دیوارچینی، اجرای تاسیسات مانند لوله‌کشی‌های گاز، آب و برق‌کشی انجام میشود و درصورت لزوم، لوله کشی آتش نشانی هم انجام میشود.

 9) گچ‌ و‌خاک روی دیوار:

گچ‌ و‌خاک مرحله ‌ای است که پیش از گچکاری برروی دیوار و سقف انجام میشود و درواقع نقش پوشانندگی اتصالات و یکدست کردن سطوح را برعهده دارند. 

 10) نصب چارچوب درها و پنجره‌ها:

مرحله بعداز گچ‌ و‌ خاک، نصب چارچوب درها و قاب پنجره‌ها است، که طبق مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، پنجره‌ها حتما باید دوجداره باشند تا سند پایان‌کار ساختمان تایید وصادر شود.

 11) کف‌سازی:

کفسازی، به پوشش کف خانه گفته میشود، که پس از تسطیح، شیب بندی و عایق کاری کف ها نوبت به آن میرسد و معمولا از جنس سرامیک، سنگ، کاشی یا چوب میباشد.

12) گچ کاری:

پس از کفسازی، نوبت به گچکاری میرسد. دراین مرحله ازساختمان سازی، دیوارها و سقف تمام اتاق‌ها بجز قسمت‌هایی که کاشی شده‌اند با گچ پوشانده میشوند.به این مرحله اصطلاحا نازک کاری گفته میشود.

13) اجرای نما:

این مرحله ازساختمان سازی را درحین، بعد، یا قبل از گچکاری، میتوان به اجرای آن پرداخت. نما میتواند ازجنس سنگ، فلز، آجر، شیشه و سیمان باشد.

14) دکوراسیون داخلی و اجرای فضای سبز:

پس از اتمام نازک‌کاری به اجرای دکوراسیون داخلی و فضای سبز اقدام میشود که آخرین مراحل ساختمان سازی به حساب می‌آیند. معمولا شامل کابینت، کمددیورای، نصب روشویی، وان، پکیچ‌، رادیاتور، آیفون و… است.

· کلام آخر

در این مقاله به بررسی تمام قسمت‌های مراحل صفر تا صد ساختمان سازی به صورت مختصر اشاره شد. توضیحات درباره برخی مراحل که انجام آن بر عهده پیمانکار است به اختصار گفته شد، و به مراحلی که به عهده مالک یا کارفرما است بیشتر پرداخته شده است.

شما میتوانید برای مشاهده محصولات شرکت مصالح ساختمانی نگارممتاز یزدسازه به قسمت فروشگاه سایت، وبرای مشاوره باما به قسمت ارتباط باما مراجعه فرمایید.